Wzrastające w ostatnich czasach ceny poekstrakcyjnej śruty sojowej, zmuszają hodowców zwierząt do szukania tańszych alternatyw, które chociaż w pewnym stopniu umożliwią wyeliminowanie poekstrakcyjnej śruty sojowej z mieszanek dla drobiu.* Rośliny strączkowe* charakteryzują się dobrą* wartością pokarmową* (Tab.1) jak i przydatnością w* żywieniu drobiu*. Niestety posiadają substancje antyżywieniowe, które mogą negatywne wpłynąć na wyniki odchowu.
Do głównych substancji antyodżywczych występujących w roślinach strączkowych należą alkaloidy (wyłącznie w łubinach), taniny oraz inhibitory enzymów proteolitycznych. Chociaż koncentracja alkaloidów jak i tanin została mocno obniżona na skutek prowadzenia pracy genetycznej (selekcja), to rośliny strączkowe (głównie grochy i bobiki) wciąż posiadają wysoka koncentracje inhibitorów enzymów proteolitycznych. Wspomniana substancja antyżywieniowa inaktywuje kompleksy proteolityczne enzymów trzustkowych, czego konsekwencja jest pogorszenie strawności białka jak i przyrostów masy ciała drobiu. Jednych ze sposobów umożliwiających obniżenie poziomu inhibitorów enzymów proteolitycznych w nasionach roślin strączkowych jest poddanie ich procesowi ekstruzji.
Tab.1. Wartość pokarmowa poekstrakcyjnej śruty sojowej i roślin strączkowych (Normy Żywienia Drobiu, 2005)
Komponent | Białko ogólne (% SM) | Skrobia (% SM) | Energia metaboliczna (MJ/kg SM) |
---|---|---|---|
Poekstrakcyjna śruta sojowa | 43.0 | 6,3 | 9.00 |
Łubin żółty | 38.3 | 3.9 | 8.31 |
Łubin wąskolistny | 29.2 | 8.4 | 7.22 |
Bobik | 26.8 | 38.2 | 10.10 |
Groch | 22.7 | 47.3 | 12.84 |
Proces ekstruzji
Ekstruzja jest procesem hydro-baro-termicznym, powodującym istotne zmiany fizykochemiczne w zastosowanym materiale. Wysoka temperatura (130-160 °C) i krótki czas obróbki (30-40s), oprócz inaktywacji inhibitorów enzymów proteolitycznych wpływa pozytywnie na* przyswajalność skrobi*. Poprawienie przyswajalności skrobi w dużej mierze związany jest ze zmianą jej struktury na skutek procesu żelatynizacji (skleikowania). Zaburzenie naturalnej struktury sprzyja większej podatność skrobi na działanie enzymów trawiennych co w konsekwencji wpływa korzystnie na jej wykorzystanie przez organizm ptaków. Ze względu na pozytywny wpływ ekstruzji na wykorzystanie skrobi, proces ekstruzji w szczególności polecany jest w przypadku grochów i bobików ze względu na wysoka koncentracje skrobi w suchej masie (Tab.1.). Do innych naukowo potwierdzonych zalet procesu ekstruzji należy pełna i kompleksowa pasteryzacja paszy, wyeliminowanie niepożądanych mikroorganizmów na skutek wysokiej temperatury czy przedłużenie okresu
przechowywania paszy.
Dla portalu cenyrolnicze.pl:
mgr inż. Marcin Hejdysz, mgr inż. Anita Zaworska
Katedra Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Czytaj więcej na: www.cenyrolnicze.pl